Poradnik Pacjenta - Kolonoskopia
Czym jest Kolonoskopia?
Badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego (tzw. kolonoskopia) pozwala zbadać jelito grube poprzez wprowadzenie do odbytu giętkiego aparatu w kształcie rury o grubości palca wskazującego (kolonoskopu).
Kolonoskop wolno przesuwany jest do przodu przez odbytnice, a następnie wzdłuż całego jelita grubego.
Przebieg badania.
W określonych przypadkach kolonoskop może być wprowadzony do końcowego odcinka jelita cienkiego. Kolonoskopia jest badaniem z reguły dobrze tolerowanym przez pacjentów i rzadko powoduje silne dolegliwości bólowe.
Badaniu może towarzyszyć uczucie rozpierania, wzdęcia oraz skurczów w jamie brzusznej. Lekarz może zlecić podanie środków przeciwbólowych i uspokajających, co pomaga pacjentowi rozluźnić się i lepiej znieść jakikolwiek dyskomfort (jeżeli nie ma przeciwwskazań medycznych). W przypadku uczulenia na leki prosimy o powiadomienie o tym lekarza przed planowanym zabiegiem.
W trakcie badania pacjent leży na boku lub plecach podczas gdy lekarz powoli wprowadza kolonoskop do jelita grubego. Wyprowadzając aparat z jelita lekarz oceni jego wygląd i stwierdzi ewentualne odchylenia od stanu prawidłowego. Badanie z reguły trwa od 30 do 60 minut. W niektórych przypadkach nie udaje się wprowadzić kolonoskopu do samego końca jelita grubego (tam, gdzie łączy się ono z jelitem cienkim). W takiej sytuacji lekarz może zlecić inne badania dodatkowe lub uznać, że wykonana niepełna kolonoskopia jest wystarczająca.
W przypadku stwierdzenia zmian W obrębie jelita grubego, które wymagają dalszej oceny, lekarz w trakcie kolonoskopii może poprzez aparat wprowadzić niewielkie kleszczyki i pobrać próbki tkanki (wycinki) celem dalszej analizy pod mikroskopem. Pobranie wycinków polega na wprowadzeniu kleszczyków endoskopowych przez kanał roboczy endoskopu i ,,uszczypnięciu" błony śluzowej. Pobranie wycinków nie boli, a ślady po ,,uszczypnięciu" goją się bardzo szybko.
Powikłania po badaniu.
Kolonoskopia jest z reguły bezpieczną procedurą medyczną. Ważne aby była przeprowadzana przez lekarzy specjalnie szkolonych i doświadczonych w ich wykonywaniu. Jednym z możliwych powikłań jest przebicie lub rozdarcie ściany jelita grubego, które wymaga natychmiastowego leczenia operacyjnego. W przypadku pobierania wycinków może również dojść do krwawienia, które z reguły jest niewielkie. Najczęściej krwawienie takie ustaje samoistnie.
Przygotowanie do badania:
Tydzień przed badaniem należy:
Przerwać przyjmowanie następujących leków:
• preparatów żelaza.
• leków antyagregacyjnych - Aspiryna, Acard, Ticlid, itp. – niewolno przestać ich przyjmować bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem, który zlecił stosowanie w/w leków.
• leków przeciwzakrzepowych - Sintrom, Syncumar, Acenocumarol, Warfaryna – należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym leczenie przeciwzakrzepowe w celu zmiany terapii.
3 i 2 dzień przed badaniem:
Dieta lekkostrawna pozbawiona świeżych owoców, warzyw, ciemnego pieczywa i innych produktów z dużą zawartością błonnika. Nie wolno jeść w jakiejkolwiek postaci owoców i warzyw pestkowych, takich jak winogrona, pomidory, kiwi, truskawki oraz pestek, siemienia lnianego i maku. Pestki i nasiona mogą przykleić się do powierzchni jelita i utrudniać ocenę w trakcie badania.
Ze względu na to, że przyjmowanie preparatu przeczyszczającego rozpoczyna się w południe w dniu poprzedzającym badanie, należy tak zaplanować czas, aby móc od tego momentu do czasu udania się na badanie pozostać w domu.
1 dzień przed badaniem:
Do godziny 12 dieta niezawierająca mleka, płynna – dokładnie zmiksowane zupy, tzw. zupa krem, kisiel, rosół. Nie wolno pić soków owocowych i napojów gazowanych. Inne płyny można pic w dowolnej ilości.
Około 12.00 wypić preparat Fortrans, dostępny na receptę, którą powinien wystawić lekarz zlecający badanie receptę na preparat można również uzyskać od lekarza POZ .
Radzimy stosować się do niżej podanych zasad, co stanowi gwarancję dobrego przygotowania do badania. Zawartość 4 saszetek rozpuszczamy w 4 litrach wody mineralnej niegazowanej lub zimnej przegotowanej. Preparat jest niesmaczny, radzimy wypić preparat schłodzony, z dodatkiem soku z cytryny. Cały roztwór prosimy wypić w ciągu 3-5 godzin.
Od momentu rozpoczęcia picia roztworu nie wolno nic jeść. Można pić dowolna ilość wody mineralnej niegazowanej lub słabej herbaty. Reakcją organizmu na przyjmowanie roztworu Fortransu będą liczne wypróżnienia. W przypadku trudności z przygotowaniem się do badania, w szczególności w przypadku pogorszenia samopoczucia w trakcie przygotowania, konieczny jest kontakt z lekarzem. Wypróżnienia prawie czystą wodą oznaczają dobre przygotowanie do badania.
Dodatkowo o godz. 22.00 wykonać pierwszą wlewkę doodbytniczą – lewatywę (kupujemy w aptece bez recepty).
W dniu badania:
Na czczo (nie wolno nic jeść), można pić wodę niegazowaną. 2 godziny przed badaniem trzeba wykonać drugą lewatywę. Przewlekle przyjmowane leki można w tym okresie przyjąć popijając małą ilością wody.
Po zakończeniu badania można jeść dietę lekkostrawną. Jeśli pojawi się dyskomfort - wzdęcia, kurczowe bóle brzucha - należy zastosować leki rozkurczowe typu No-Spa.
Po badaniu:
Po badaniu może Pan/Pani odczuwać wzdęcia i bóle powodowane przez powietrze wprowadzone do jelita podczas badania. Uczucie to mija po oddaniu wiatrów. Po badaniu można jeść i powrócić do normalnej aktywności tego samego dnia.